Promoveren: een interview met Jeroen Mens

02-12-2021 801 keer bekeken

Jeroen Mens (1975) is, naast hogeschooldocent, sinds 2015 onderzoeker bij het lectoraat Building Future Cities van de HU. En sinds 2017 doet hij zijn promotie-onderzoek naar "Bottom-up Urban Development", in nauwe samenwerking met de TU Delft. We nemen een kijkje in het leven van Jeroen.

De motivatie om te promoveren

In 2015 kwam Jeroen in contact met Charlotte Ernst. Zij wilde een groene werkplek maken met paviljoens voor creatieve en duurzame ondernemers rondom een gezamenlijke, groene hoftuin, op een circulaire en duurzame manier: het Hof van Cartesius. “Ik geloof heel erg in het belang van dit soort initiatieven. Met name omdat ze dingen aan de stad toevoegen die de markt of de overheid laat liggen. Het voorziet dus in een bepaalde maatschappelijke behoefte. Toch zag ik dat er een flink aantal barrières waren voor initiatiefnemers. Bovendien ontdekte ik dat er een gat in de wetenschappelijke literatuur was op dit vlak. Ik heb dit aangekaart bij mijn lector, Ruben Vrijhoef en die was eigenlijk meteen enthousiast over het onderzoeksonderwerp. Na een intensieve voorbereiding, waarin ik onder andere aan mijn onderzoeksplan heb gewerkt, kreeg ik in 2017 een promotievoucher toegekend. In datzelfde jaar ben ik begonnen aan mijn promotieonderzoek.”


Het promotieonderzoek
Het onderzoek gaat over het begrijpen en conceptualiseren van bottom-up, maatschappelijk gedreven stedelijke ontwikkelingen. En hoe dergelijke processen het beste gefaciliteerd en ondersteund kunnen worden. Wie zijn bijvoorbeeld de nieuwe, niet-conventionele partijen die dit soort kleinschalige bottom-up ontwikkelingsinitiatieven starten? “Bottom-up initiatieven en ideeën komen van eindgebruikers en burgers. Ik focus mij op wie die actoren zijn, wat hun doelen zijn, hoe ze hun doelen bereiken, maar ook wat het oplevert, of betekent voor een wijk of stad. De geselecteerde cases voor het onderzoek liggen in voormalige, industriële gebieden in de drie grote steden Utrecht, Amsterdam en Rotterdam.”


De cases in Utrecht uitgelicht
De Utrechtse cases liggen in het Werkspoorkwartier. Hier zijn de initiatieven ‘Het Hof van Cartesius’ en ‘De Nijverheid’ ontstaan. “Beide initiatieven zijn in eerste instantie gericht op het bieden van werkplekken voor de creatieve sector. Bij de Nijverheid ligt de nadruk op kunstenaars en bij het Hof van Cartesius op kleine, creatieve en duurzame ondernemers. Het Hof van Cartesius heeft ook een hele duidelijke duurzaamheidsdoelstelling. Ze hebben een klimaat adaptieve binnentuin en hun paviljoens zijn circulair gebouwd, met hergebruikte bouwmaterialen. Beide initiatieven bieden ook culturele programmering en de Nijverheid heeft een kunstcafé en terras.”

Het onderzoek in het Werkspoorkwartier maakt deel uit van het bredere onderzoek met de naam ‘Werkspoorkwartier: Creatief Circulair Maakgebied’. Dit wordt uitgevoerd door een consortium van (kennis)instellingen en bedrijven en ondersteund door middel van een Europese EFRO-subsidie. Hogeschool Utrecht en Hof van Cartesius zijn beiden lid van dit consortium en vanuit dit samenwerkingsverband zijn in de afgelopen jaren diverse studentenprojecten uitgevoerd.

Initiatieven in andere steden, die als cases onderdeel uitmaken van het onderzoek van Jeroen, zijn onder andere De Ceuvel in Amsterdam en De Voedseltuin in Rotterdam.


De eerste resultaten
Het eerste artikel als resultaat van het onderzoek van Jeroen is inmiddels begin dit jaar verschenen. Het is gepubliceerd in het journal Cities en heeft de titel: ‘A typology of social entrepreneurs in bottom-up urban development’. In het artikel identificeert Jeroen drie typen maatschappelijke ondernemers (social entrepreneurs), die actief zijn binnen bottom-up initiatieven. Deze maatschappelijke ondernemers gaan onder andere diverse verbindingen en relaties aan om hun doelen te realiseren. Ben je benieuwd naar het artikel? Bekijk het dan hier!

Het tweede artikel gaat over de fundamenteel andere onzekerheden die zich voordoen bij bottom-up initiatieven, in vergelijking tot meer conventionele ontwikkelingen, en is onder andere gebaseerd op ruim 30 interviews met belanghebbenden uit de drie steden. Het artikel is ingediend bij een scientific journal en verschijnt hopelijk binnen niet al te lange tijd.


Het doen van promotieonderzoek in corona-tijd
Promovendi hebben over het algemeen veel vrijheid. Het is keihard werken, maar je kan voor een groot gedeelte zelf je tijd indelen, je hebt de mogelijkheid om congressen te bezoeken en ontmoet andere experts. Tijdens COVID-19 is dat toch anders. Jeroen werkte op zich al vaak vanuit huis, maar dat werd alleen nog maar meer. “Ik ging alleen nog maar naar buiten voor het bezoeken van projecten, besprekingen en het afnemen van interviews. Dat maakt het soms wel een beetje eenzaam en erg pittig.” Gelukkig heeft Jeroen de meeste interviews nog wel allemaal fysiek kunnen afnemen. En geeft hij nog één dag in de week onderwijs. Juist die koppeling tussen het onderzoek, het onderwijs en de partijen van buiten maakt het erg dynamisch en daardoor ook interessant.

Het promotieonderzoek zal naar verwachting eind volgend jaar aflopen. Jeroen zal dan terugkijken op een leerzame periode. En hopelijk levert het voor de maatschappij ook een aantal waardevolle inzichten op. Initiatieven zoals De Nijverheid en het Hof van Cartesius  zijn namelijk belangrijk voor de inwoners van een stad, haar gebruikers en andere partijen. Neem eens een kijkje bij dit soort initiatieven en zie wat er allemaal voor moois gebeurt!   


Voor meer informatie over het promotie-onderzoek kunt u contact opnemen met Jeroen Mens

Bezoekadres 

Padualaan 99
3584 CH Utrecht

smartsustainablecities@hu.nl

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen?

   Meld u aan voor onze nieuwsbrief   

     
 

 

 

Cookie-instellingen